چک از نگاه مجازات کیفری

چک برگشتی که به چک بلامحل یا بی‌محل نیز گفته می‌شود معروف است، چکی است که به دلایلی وجه کافی از بانک ندارد. بنابراین صاحب چک نمی تواند مبلغ مندرج در چک را دریافت کند. به عبارت دیگر، اگر شخصی چکی صادر کند و به دیگری بدهد، اما صاحب چک نتواند وجه مندرج در چک را پس از مراجعه به بانک در زمان تعیین شده وصول کند، به آن چک برگشتی یا چک می گویند. چک ها معمولاً به روش های زیر برگشت داده می شوند:

• حساب صادرکننده چک وجوه کافی ندارد یا دارنده حساب بخشی یا تمام موجودی حساب را برداشت کرده است.
• صادرکننده چک با علم به مسدود بودن حسابش چک را صادر کرده است.
• صادرکننده چک به بانک اعلام کرد که مبلغ چک به صاحب چک پرداخت نمی شود.
• چک به گونه ای تنظیم می شود که بانک به هر دلیلی از جمله قلم خوردگی، عدم تطابق امضا یا مغایرت در مفاد چک، مبلغی را به دارنده چک پرداخت نمی کند.

در این مقاله به بررسی موارد برگشت خوردن چک، مجازات صدور چک برگشتی و اعمال مجازات صدور چک برگشتی (چک بلامحل) نسبت به صادر کننده در گروه دیوان خرد می پردازیم.